شناخت انواع زالو

شناخت زالو و نحوه کاربرد آن‏ در طب سنتی 

تاکنون حدود ۶۵۰ نوع زالو با شکل‏هاى مختلف شناسایى شده است. پنجاه نوع زالو از خون پستانداران و انسان تغذیه مى‏کنند. گروهى دیگر از زالوها گوشت‏خوار هستند.
تعدادى از زالوها براى انسان بسیار سمى و خطرناک مى‏باشند. در کتب قدیم طب سنتى به تعدادى از زالوهاى سمى اشاره شده است.
آنچه مسلم است زالو به عنوان یک درمان‏کننده مهم در طب قدیم مورد توجه اطباء بوده است. در پزشکى جدید نیز از زالو استفاده‏هاى زیادى برده‏اند. یکى از اقلام صادراتى اتحاد جماهیر شوروى به کشورهاى غربى براى مصارف پزشکى زالو مى‏باشد. صدها میلیون زالو در سال‏هاى گذشته از شوروى به اروپا صادر شده است.

بعضى از زالوها مى‏توانند از راه بینى یا دهان یا گوش وارد بدن انسان و جانوران گردند. زالوها گاه از راه مهبل وارد دستگاه تناسلى زنان مى‏شوند که این حادثه بر اثر شنا در آب‏هاى محل زندگى زالوها اتفاق افتاده است. در این صورت خونریزى‏هاى داخلى ایجاد شده و در بعضى موارد زالو در ناى انسان یا حیوان ایجاد خفگى کرده است.

انواع زالو

زالوهاى مفید و غیر سمى به رنگ‏هاى مختلف توصیف شده است. سطح پشتى این زالوها معمولا قهوه‏اى، حنایى، زیتونى سبز مایل به سیاه است. دو خط نازک رنگارنگ روى پشت زالوها در طرفین بدن کشیده شده است که از مشخصات زالوهاى خوب است.

در سطح شکمى زالو رنگ‏هاى بسیار متنوعى دیده مى‏شود. رنگ زرد مایل به نارنجى نیز در حاشیه پهلویى زالو نشان مفید بودن آن است. در بزاق دهان آنان ماده‏اى به نام هیرودین وجود دارد که از انعقاد خون جلوگیرى مى‏کند. ممکن است مواد کشف ناشده دیگر نیز در بزاق دهان زالو وجود داشته باشد.
حکیم بو على سینا (ره) مى‏فرماید:” زالوهاى مطلوب به رنگ ماشى و کمى مایل به سبز و دو خط زرنیخى که در طول پشت کشیده شده است مى‏باشد.”

زالو

و از آن جمله زالوهاى سرخ مایل به سبز و زالوهاى جگرى رنگ و زالوهایى که به دم موش شباهت دارند و یا شبیه به ملخ‏هاى ریز هستند و زالوهاى باریک با سر کوچک مطلوب مى‏باشند. ایشان معتقدند که زالو بهتر از حجامت خون را از ژرفاى بدن بیرون مى‏کشد. بهتر است زالو را قبل از مصرف کردن مدتى در آب صاف و تمیز نگهدارند تا کاملا از آلودگیها پاک شود.
قبل از انداختن زالو محل مورد نظر را با براکس مى‏شستند و گاه با گل سرشور مى‏مالیدند یا با خون گوسفند آغشته مى‏کردند تا زالو سریع‏تر به آن بچسبد.
اکنون که بهداشت و پیشگیرى از انتقال بیمارى‏ها بسیار مورد توجه قرار دارد بهتر است طالبان انداختن زالو قبلا محل مورد نظر را با آب و صابون بشویند اما از صابون‏هاى عطرى استفاده نکنند بلکه بعد از شستن چند بار هم با آب زلال خالص محل را بشویند تا هیچ‏گونه بویایى که باعث بیزارى زالو شود وجود نداشته باشد.
باید صبر کنند تا زالو خودبه‏خود پس از سیر شدن از خون بیفتد اما اگر خواستند زودتر جدا شود مقدارى نمک یا خاکستر یا براکس یا الکل یا بتادین یا ساولون رقیق شده یا پشم سوخته بر محلى که زالو چسبیده بریزند تا زالو بلافاصله جدا شود.

توصیه محققین گروه بوعلی باب سلامتی: بعد از افتادن زالو روی محل زخم مقداری زردچوبه روی گاز استریل ریخته و روی زخم ببندید طوری که زردچوبه روی زخم قرار گیرد و تا ۲۴ ساعت بعد هیچ نوع ماده ای مثل الکل بتادین ضد عفونی کننده به زخم نزنید و بعد از ۲۴ ساعت زخم را با کمی آب ولرم بشورید و مقداری عسل روی زخم بگذارید که زخم زود بهبود یابد

معمولا چند ساعت بعد از افتادن زالو خون بند مى‏آید، حتى اگر این خونریزى تا ۱۶ ساعت هم طول بکشد معمولا خطرى ندارد و گاه بهتر است که بگذارند خون به خودى خود خارج شود و در موقع مقرر بند آید. ظاهرا تا مدت زمانى که خون تحت تأثیر آب دهان زالوست، خونریزى ادامه مى‏یابد و همراه خود آلودگى‏ها را دفع مى‏نماید. اما اگر مى‏خواهید زودتر خونریزى را بند بیاورید مى‏توانید مازوى سوخته یا زردچوبه یا خاکستر یا سفال نرم و سائیده و یا آرد باقلاى سرخ شده و نیم سوخته و یا خاکستر پوست کدوى سوخته و یا هر بندآورنده دیگر روى آن بچسبانید.
استفاده از ویتامین‏K اگرچه به سرعت روى انعقاد خون مؤثر است اما فقط در موارد اضطرارى از آن استفاده کنید چرا که زالودرمانى را از هدف خود که در بدو امر رقیق کردن خون است دور مى‏سازد.

اینک به مشخصات برخى از زالوهاى سمى توجه کرده و از آن اجتناب ورزید و اساسا توصیه مى‏شود که افراد خودسرانه اقدام به زالودرمانى نکنند.
زالوهایى که سر درشت و رنگ سرمه‏اى یا سبز دارند سمى هستند. اگر زالو داراى کرک ریز و نرم بوده و شبیه مارماهى باشد سمى است. همچنین زالوهایى که داراى خطوط لاجوردى رنگ و رنگ شبیه بوقلمون مى‏باشند سمى و باید از استفاده از آن خوددارى کنند.
باید توجه کرد که محل شکار زالو داراى اکوسیستم طبیعى باشد مثلا در مرداب‏هایى که به طور طبیعى زیست گیاهى و جانورى دارد و قورباغه‏ها در آن به راحتى زیست مى‏کنند، زالوها پاک و دور از میکروب ویروس مى‏باشند. اما از آب‏هاى سیاه و لجن و متعفن نباید زالو صید شود. آب‏هاى خزه‏دار زیستگاه مطمئنى براى شکار زالو مى‏باشد. چنانچه زالوهاى سمى به کار برده شود، ممکن است بیمار دچار بیهوشى، غش، تب و لرز و عفونت و زخم‏هاى پوستى و دمل‏ها و حالت تهوع و استفراغ و غیرو گردد. زالو هرگز نباید دو بار مصرف شود که ناقل بیمارى‏هاى خطرناک است و باید در حضور بیمار با نمک یا الکل کشته شود.

اخیرا از گوشه و کنار و از طریق رسانه‏هاى جمعى مطالبى در مورد آلوده بودن زالوهاى موجود در زیستگاه‏هاى طبیعى مطرح مى‏شود که هیچ دلیل موجهى ندارد و زمینه‏اى است براى طرح و آماده‏سازى اذهان مردن مبنى بر رجحان زالوهاى پرورشى و کنترل توزیع و تولید آن به منظور سودآورى به بهانه عناوین فوق است.

منبع : شناخت انواع زالو

منبع : شناخت انواع زالو