درمان غلظت خون

تمام نکاتی که باید در مورد غلظت خون و راه های درمان آن بدانید.

غلظت خون

غلظت خون بیماری است که در سالهای اخیر زیادتر شده است. هرگاه میزان هموگلوبین خون (درصد گلبول قرمز خون) از حد معمول بالاتر برود، غلظت خون رخ می دهد که حد طبیعی آن در مردان ۴۵ درصد و در زنان پایین تر از این مقدار است که اگر این غلظت در مردان بالاتر از ۶۰ درصد و در زنان بالاتر از ۵۵ درصد شود، باید مورد بررسی قرار بگیرد.

غلظت خون یعنی بخش گلبول های قرمز، چند درصد از خون کامل را اشغال کرده است. نحوه کار نیز به این شکل است که از فردی ۲ سی سی خون گرفته می شود. سپس این خون در دستگاه سانتریفیوژ با دور زیادی به چرخش درمی آید و بر اثر این چرخش، بخش های مختلف خون از هم جدا می شوند. در ادامه یک ستون که به گلبول های قرمز اختصاص داده شده است، از سایر بخش های خون جدا می شود و درصد را اعلام می کند. اما چه زمانی هموگلوبین خون در حد طبیعی است؟ در زنان، اگر میزان هموگلوبین بین ۱۶-۱۲ (۴۸- ۳۶ درصد) و در مردان بین ۱۸- ۱۴ (۵۶-۴۲ درصد) باشد، طبیعی است. اصطلاح غلظت خون را ما زمانی به کار می بریم که میزان گلبول های قرمز خون، از عدد ۵۲ در زنان و از عدد ۵۶ در مردان تجاوز کند. در این صورت بیمار دچار پرفشاری و غلظت خون شده است.
علت غلیظ شدن خون چیست ؟

تنها راهی که نشان می دهد فردی غلظت خون دارد یا نه، دادن آزمایش خون و اندازه گیری (اچ.تی.سی) هماتوکریت است. بعد از اینکه جواب آماده شد، پزشک دو دسته علت اولیه و ثانویه پیش رو دارد:

علت اولیه:مغز استخوان بدون هیچ محرکی از بیرون، خود به خود رفتار آنارشیستی نشان داده و شروع به تولید گلبول قرمز می کند که به آن پلیستمی می گویند و افزایش غلظت اولیه نامیده می شود بدون وجود علت ثانویه. درصد کمی از غلظت خون شامل علت اولیه می شود.

علت ثانویه:بین ۹۵-۹۰ درصد از کسانی که با غلظت خون به متخصص مراجعه می کنند، افرادی هستند که غلظت خون ثانویه دارند و این موضوع زمانی اتفاق می افتد که اکسیژن کافی به بافت های بدن نرسد. با کمبود اکسیژن در بدن، هورمونی به نام اریتروپویتین از کلیه ترشح می شود که این هورمون، مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک می کند تا بتواند کمبود اکسیژن رسانی به بافت های بدن را با افزایش تولید گلبول قرمز جبران کند. نمونه کسانی که با این مشکل مواجه می شوند، افرادی هستند که در ارتفاعات بلند و کوهستانی زندگی می کنند و چون با کمبود اکسیژن روبه رو هستند، دچار بیماری غلظت خون می شوند.

گاهی اوقات اکسیژن محیط مناسب است، اما به دلیل مشکلات ریوی، فرد دچار غلظت خون می شود یا ممکن است اکسیژن از ریه وارد خون شود، اما به دلیل مشکلات خونی، بین خون شریانی و وریدی، مشکلی وجود داشته باشد و خونی که در ریه پر از اکسیژن شده، بلافاصله با خون کم اکسیژن مخلوط شده و همین مساله سبب بروز غلظت خون شود. علت بعدی، هموگلوبین مادرزادی است که در آن افراد فامیل پرخون هستند و به علل مختلفی، مغز استخوان به گلبول سازی تحریک شود. یکی دیگر از علل مهم غلظت خون، کشیدن سیگار و مسمومیت با مونوکسیدکربن است که در نتیجه آنها اکسیژن رسانی به خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد می شود.

مصرف دخانیات یکی از علت های جدی درکنار مسائل قلبی است که هم باعث بروز سرطان شده و هم سبب غلیظ شدن خون فرد می شود. فرض کنید فردی مدام سردرد دارد و جریان خونش سیالیت و روانی لازم را ندارد و مرتب در خواب، خواب زده می شود، آیا چنین فردی در طول روز عصبی نیست؟ می تواند تمرکز لازم را برای انجام کار هایش داشته باشد؟ نه. ممکن است ما نتوانیم کار زیادی برای بیماری مادرزادی قلبی که خون پراکسیژن و کم اکسیژن در آن با هم مخلوط می شوند یا بیماری مغز استخوان انجام دهیم، اما مشکلی که به دست خود ما ایجاد شد، فقط نیاز به اراده دارد. بیماران وقتی به ما مراجعه می کنند، می بینیم عصبی هستند و دائم سردرد دارند که علت هم پرخونی است و مشکل هم مصرف سیگار و دخانیات است.

غلظت خون بیماری پیرمرد هاست؟

این بیماری بسته به اینکه بر اثر علت اولیه یا ثانویه در فرد ایجاد شده باشد، ممکن است در هر سنی بروز پیدا کند. ما افرادی داریم که در سن نوجوانی و به دلیل ارثی این مشکل را دارند. بچه هایی هستند که دیواره پایین قلب شان باز است یا مشکل ریوی دارند که آنها ازجمله کسانی هستند که درگیر غلظت خون می شوند.

غلظت خون را چگونه درمان کنیم ؟

وقتی پزشک متخصص باتوجه به جواب آزمایش متوجه شد که علت بروز غلظت خون در فرد، اولیه است یا ثانویه، درمان را آغاز می کند. اگر علت ثانویه بود، درمان علت زمینه ای – قلبی یا ریوی – را در صورتی که امکان پذیر باشد، آغاز می کند و در کنار آن هرگاه غلظت خون از ۵۶درصد در مردان و ۵۲درصد در زنان بالاتر برود، بخشی از خون کشیده و دور ریخته می شود. این کار نیز به شکل استاندارد انجام می شود تا غلظت خون کاهش پیدا کند. این عمل تا زمانی ادامه دارد که یکی از مهم ترین مواد خونساز بدن بر اثر خروج از بدن کم شود. در واقع به بیمار فقر آهن می دهیم تا دچار غلظت خون نشود. حال اگر علت پرخونی براثر علت اولیه یعنی ناشی از مغز استخوان باشد، در این حالت باید به درمان علت بیماری خونی بپردازیم و با خروج خون از یکی از رگ ها، میزان گلبول های قرمز خون تنظیم شوند.

چه کنیم که دوباره غلیظ نشود؟

یکی از سوالات افرادی که خون شان به حالت طبیعی برگشته این است که چه کار هایی انجام دهیم تا خون مان دوباره غلیظ نشود؟ این افراد بهتر است هم برای جلوگیری از غلیظ شدن خون و هم برای کمک به نیازمندان، به طور مستمر خون بدهند. مردان بهتر است هر سه ماه و زنان هر چهار ماه یکبار خون شان را اهدا کنند.
نشانه های غلظت خون را بشناسید

زمانی که سیالیت خون از حدی بالاتر برود، اکسیژن رسانی کم شده و حتی ممکن است سبب توقف حرکت خون در رگ ها شود، به همین دلیل غلظت خون در برخی مواقع می تواند با توقف حرکت خون، فرد را دچار سکته مغزی کند. پس وجود نشانه هایی که در ادامه می آوریم را جدی بگیرید!

درمان غلظت خون

۱٫ لب های تان بنفش شده؟

وقتی میزان هموگلوبین بدون اکسیژن بیش از حد باشد، مخاط های بدن مثل لب به رنگ بنفش درمی آیند. انگشتان دست و پا و زیر ناخن ها بنفش شده، چشم ها پرخون و پوست صورت نیز بر افروخته می شود. با دیدن این علائم ظاهری می توانید نسبت به غلیظ شدن خون تان شک کرده و برای تشخیص نهایی حتما به متخصص مراجعه کنید.

۲٫ سرتان گیج می رود؟

وقتی غلظت هموگلوبین خون زیاد می شود، سیالیت، روانی و حرکت خون کم شده و فرد دچار سرگیجه و رخوت شده و خون دماغ می شود. اگر سرگیجه و رخوت بدون هیچ دلیل زمینه ای دیگری سراغ شما بیاید و گاه و بی گاه بینی تان هم خون ریزی کند، باید نسبت به غلیظ شدن خون تان مشکوک شوید و این نشانه ها را بررسی کنید.

۳٫ نفس نفس می زنید؟

کسانی که مشکل ریوی دارند، تنگی نفس پیدا می کنند و نفس نفس می زنند هم ممکن است به خاطر غلظت خون شان دچار تشدید این علائم شده باشند. پس هر تنگی نفسی را به حساب آلرژی یا آلودگی هوا نگذارید. گذشته از این، افرادی که مشکل قلبی دارند و تپش قلب پیدا می کنند هم می توانند دچار این مشکل باشند.

طب سنتی چه می گوید؟

گرچه به باور طب رایج، افزایش تعداد گلبول های قرمز خون می تواند نشانه غلیظ شدنش باشد، اما طب سنتی تعریف نسبتا متفاوتی از غلظت خون ارائه می دهد. دکتر قدیر محمدی، متخصص طب سنتی می گوید که این علم، مشکل غلظت خون را به شکل زیر توضیح می دهد:

سرم خون غلیظ شود…

در طب رایج، می گویند اگر تعداد گلبول های خون در حجم به خصوصی از خون بیشتر باشد، فرد مبتلا به غلظت خون است و با بخش سرمی یا مایع کاری ندارند. اما در طب سنتی، اگر گلبول های خون کمتر شود، اما سرم خون غلیظ تر باشد، می گوییم غلظت خون وجود دارد. غلظت خون مشکل شایعی است که می تواند به علت های متفاوتی فرد را گرفتار خود کند.

دمای بدن شما هم بی تاثیر نیست

گاهی اوقات هم اگر دمای بدن از آن حد طبیعی که ۳۷درجه است، پایین تر بیاید و سردتر شود، خون هم متراکم شده و غلیظ می شود. در این شرایط دمای بدن فرد می تواند بدون وجود عوامل زمینه ای دیگر، او را به مشکل غلظت خون دچار کند. درست مثل یخ و آب که یخ نسبت به آب غلیظ تر است چون ملکول های آن نسبت به هم در شرایط متراکم تری قرار دارند. اما آب رقیق است و ملکول هایش با فاصله بیشتری از هم هستند. یعنی هرچه دمای بدن پایین باشد و خون سردتر، گلبول های خون به هم چسبیده تر می شوند و در حجم به خصوصی از خون زیاد به نظر می آیند، ضمن اینکه ممکن است همین فرد دچار کم خونی باشد.

خون تیره همیشه غلیظ نیست

خونی که در سرخرگ ها جریان دارد، شفاف و قرمزرنگ است، اما خونی که در سیاهرگ ها وجود دارد، تیره رنگ است و اکسیژن کمی دارد. اکسیژن این خون در سیاهرگ مصرف شده، به بافت ها آمده و حین گردش، مقداری از فضولات گردش سلولی هم به آن اضافه شده و این خون به قلب و ریه برمی گردد تا دوباره اکسیژن بگیرد، بنابراین نمی توانیم بگوییم لزوما خونی که تیره است، غلیظ هم هست. به بیان دیگر، خون تیره، لزوما غلیظ نیست، ولی خون غلیظ به طور قطع تیره هست. ممکن است خون تیره داشته باشیم اما غلیظ هم نباشد. به همان دلیلی که اشاره شد ممکن است سلول ها به هم چسبیده باشند و به نظر بیاید خون تیره است، اما در واقع غلیظ نیست

درمان غلظت خون

چند توصیه

پزشکان بر این اعتقادند که با نوشیدن آب، غلظت خون در حد متعادل باقی می ماند و مشکلاتی چون لخته شدن خون به جهت غلظت خون که عاملی در بروز سکته قلبی است بروز نمی کند.

به طورکلی میوه ها و سبزی ها به علت دارا بودن ویتامینC و فیبرهای محلول و نامحلول، یک عمل حفاظتی در قبال افزایش غلظت خون و کاهش میزان فیبرینوژن (پروتئینی که تبدیل به لخته خون می شود) و افزایش فشارخون دارند که از مهم ترین آنها جهت رفع غلظت خون می توان به آلبالو، لیموترش و موز جهت صاف کردن خون اشاره کرد

منبع: درمان غلظت خون

درمان غلظت خون