معرفی مسجد نصیرالملک

مسجد نصیرالملک شیراز

معرفی مسجد نصیرالملک

موقعیت: ایران شیراز، ایران مسجد نصیرالملک شیراز

دین: اسلام

شهرستان: شیراز

استان: فارس

وضعیت: فعال

توضیح:معماری

سبک: معماری مسجد

ساخته شده: ۱۳۰۵

زیباترین مسجد شیراز
مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز است که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی امامزاده شاه چراغ قرار گرفته است. مسجدی که شاید زیباترین مسجد شیراز باشد و تماشای آن با شیشه های رنگی، طاق های بلند و کاشیکاری های زیبایش، یکی از آرزوهای هر جهانگردی به حساب بیاید .

مسجد نصیر الملک از نظر کاشیکاری و مقرنس کاری از زیباترین مساجد ایران است. مسجد دارای صحن وسیعی می باشد که در سمت شمال آن قرار دارد. در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ استظ¬ که سقف آن با کاشی های رنگارنگ مزین گشته است.مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است .

استفاده از شیشه های رنگارنگ در طراحی داخلی معماری ایرانی و همچنین در کلیساها شایع بوده است. اما شاید استفاده از این زیبایی منحصر به فرد در مساجد کمی شگفت انگیز به نظر برسد .

مسجد نصیرالملک شیراز یکی از معدود مساجد جهان است که طراحی داخلی چشمگیر آن با شیشه های رنگی، این مکان را به یک اثر هنری تحسین برانگیز تبدیل کرده است. نور آفتاب از شیشه های رنگی این مسجد بر روی نقش و نگار دیواره ها و طرح های روی آن منعکس شده و یا آنکه بر روی فرش کف مسجد می تابند. عبور نور خورشید از شیشه های رنگی و ترکیب رنگ آن ها باعث شده تا دنیایی از رنگ در مسجد به وجود بیاید .
صحن اصلی مسجد نصیرالملک شیراز
برای رسیدن به صحن اصلی مسجد نصیرالملک، باید یک دالان ۲۰ متری را پشت سر بگذارید. در دالان مسجد مدتی را نظاره گر طرح های زیبای حکاکی شده روی دیوار آن خواهید شد؛ این نقش ها شما را مسحور خود خواهند کرد. استفاده از کاشی های هفت رنگ و کاشی های گره چینی، زیبایی مسجد نصیرالملک را دوچندان جلوه می دهد .

تاریخچه مسجد نصیرالملک شیراز
مسجد نصیرالملک که در شهر شیراز واقع شده، به دوره قاجار تعلق دارد. ساخت این مسجد زیبا توسط دو نفر از بهترین معماران ایرانی، استاد میرزا حسن معمار و میرزا رضای کاشی پز شیرازی و با دستور حاج حسن علی خان، حاکم وقت شیراز و پسر سوم حاج قوام الملک شیرازی در سال ۱۲۵۵ آغاز شده است.ساخت این مسجد ۱۲ سال طول کشیده است .

حاج حسن علی خان در اواخر عمر تصمیم گرفت تا مسجدی از خود در شهر شیراز به یادگار بگذارد و برای همین دستور ساخت مسجد نصیر الملک را صادر کرد .
ایوان مروارید
مسجد دارای دو ایوان در قسمت شمال و جنوبی است که درست روبروی هم قرار دارند. این دو ایوان با مقرنس های ظریف و طرح های اسلیمی تزئین شده اند .

زیباترین بخش مسجد نصیرالملک، ایوان مروارید است. این ایوان مسحورکننده که در شبستان شمالی قرار دارد، دارای بیشترین و زیباترین تزئینات مسجد است. استفاده از کاشی های تک رنگ فیروزه ای و ستون های سنگی حجاری شده که با نقش های هفت رنگ و با پیچ و تاب خاصی روی دیواره حکاکی شده، باعث شده تا این بخش از مسجد عنوان زیباترین بخش از نظر معماری و طرح های به کار رفته را به خودش اختصاص بدهد .

ایوان مروارید، در سال های دور به ایوان پن کاسه معروف بود ولی اکنون نام مروارید را به خود گرفته است و دلیل این نامگذاری تورفتگی ایجاد شده در طاق های صحن ایوان شمالی است. لازم به ذکر است که به حالت تورفتگی صدف که مروارید درون آن قرار می گیرد پن کاسه می گویند .

برای دیدن مسجد رنگ ها باید به محله اسحاق بیک در خیابان لطفعلی خان زند شیراز رفته و از زیبایی وصف نشدنی آن لذت ببرید .

کاربری
این مسجد اثرگذارترین پایگاه در فرهنگ و مکتب اسلامی است و با ورود اسلام به ایران و همچنین فارس نقش مسجدها پر رنگ شده و کاربری مذهبی داشته است .

وضعیت موجود مسجد نصیرالملک شیراز
مرمت و نگهداری این بنای باشکوه با رعایت استانداردهای بین المللی از سال ها پیش آغاز شده. مسجد دارای دو دوره تعمیرات می باشد یک دوره مربوط به خودرو در ۷۰ سال قبل که بجز تعمیره پوشش کف تعمیر دیگری نداشته تعمیر دوم از سال ۱۳۷۰ آغاز و تا سال ۱۳۸۵ ادامه داشته است .

امروز هم تعمیراتی در مسجد در حال انجام شدن است هزینهٔ آن از درآمد موقوفات مسجد به وسیلهٔ ادارهٔ کل اوقاف و امور خیریه فارس هم اکنون نیز توسط موقوفه نصیرالملک تحت نظاره ادارهٔ بقای متبرکه و امور دینی فرهنگی ادارهٔ کل تأمین می شود.

مرمت آثار تاریخی در بخش های گوناگون عبارتند:از مقاوم سازی پی ساختمان، ایجاد کانال دفع نم، مقاوم سازی و دوخت و دوز ترک ها، مقاوم سازی پوستهٔ اصلی ایوان شمالی، نوسازی های کانالهای دفع آب، تعمیرات کامل بدنه داخلی .
ایوان مسجد نصیرالملک شیراز
مسجد نصیر دارای دو ایوان در قسمت شمالی و جنوبی است که با هم قرینه نیستند. در جبهه شمالی مسجد ۴ غرفه در دو طرف ایوان دیده می شود این ایوان شمالی (شاه نشین) فرم کانه پوش است با مقرنس کاری زیبا سقف آن نیز دارای طرحی نو و ابتکاری است.

در قسمت جنوبی ایوانی با دو گلدسته وجود دارد. در حیاط حوض سنگی مستطیل شکل و بزرگی وجود دارد که فواره های سنگی نیز در وسط ان است. در ضلع شمالی مسجد تاق بلندی مشهور به تاق مروارید قرار دارد که تمام بدنه و سطح بیرونی و درونی آن کاشی کاری هفت رنگ شده است.

دو تاق نمای کوچک دیگر در دو سوی تاق مروارید قرارگرفته است. در ضلع جنوبی نیز تاق نمایی وجود دارد که تمام بدنه و سطح بیرونی و درونی آن کاشی کاری شده است .

رواق مسجد نصیرالملک شیراز

معماران ایرانی انواع نیروهایی را که به بنا وارد می آید و بنا برای ایستایی خود در تقابل با ان هاست. مثل نیروهای فشاری رانشی و خمشی (جان گداز) گویند چون قابل رویت نیست. اما به بخش هایی از بنا که در جهت مقابله و هدایت این نیروها به زمین ساخته می شود مثل کلاف ها تویزه ها و… که قابل رویت است (تن گداز) می گویند. در فرهنگ و ادبیات فارسی (جان وتن) نیز همین معنی را دارند. جان به معنی روح و قسمت نادیده هستی انسانی می باشد.

مسجد صورتی کجاست؟
صورتی ترین مسجد دنیا این جاست! این مسجد رنگین کمانی زیبا به کسانی هدیه می کند که صبح زود از خواب بیدار می شوند و سری به آن می زنند .

مسجد صورتیِ ایران !
« نصیرالملک (مسجد صورتیِ ایران) مثل تماشا کردن از داخل یک زیبابین است .»

روزنامه هافینگتن پست چنین نوشته و در ادامه مطلبش به زیبایی های کم نظیر این بنای تاریخی و مذهبی در شیراز اشاره کرده است .
مسجد نصیرالملک شیراز
وقتی نور خورشید به شیشه های رنگی مسجد می تابد تازه بازی رنگ و نور شروع می شود .

از بیرون که به نمای مسجد نگاه کنید شاید در نظر اول چیزی جز یک بنای معمولی مذهبی نبینید؛ اما حقیقت این است که دنیایی از رنگ در دل نصیرالملک پنهان است. از آستانه ی درب اصلی مسجد که وارد شوید حوض نسبتا بزرگی را می ‎ بینید که در فصول گرم تر سال مثل بهار و تابستان با گلدان های شمعدانی تزیین شده .

ورودی مسجد نصیرالملک شیراز
کنار این شمعدانی ها لحظه ای درنگ کنید !
کاشی کارهای نصیرالملک شیراز
از همان لحظه ی ورود نقوش بسیار ظریف کاشی ها و رنگ های آبی و صورتیِ جذاب جلب توجه می کند .

نصیرالملک دو شبستان شرقی و غربی دارد؛ در شبستان شرقی و دالان شمالی آن وقتی به سردر نگاه کنید شعر بسیار زیبایی از «سعدی» خودنمایی می کند :

غَرض نقشی ست کز ما بازماند

که هستی را نمی بینم بقایی

مگرصاحبدلی روزی به رحمت

کند در حق اُستادان دعایی

کاشی کاری نصیرالملک

غَرض نقشی ست کز ما بازماند !

نور در معماری ایرانی نقش مهمی دارد و این نکته در نصیرالملک به اوج خود می رسد. نصیرالملک رنگین کمانی از رنگ هاست. آنقدر رنگین و تماشایی که گردشگران شیراز حتما بازدید از آن را درلیست خود قرار می دهند. علی رغم قدمت حدودا ۱۵۰ ساله این مسجد، مردم هنوز برای عبادت به آن می روند .

مسجد نصیر الملک از نظر کاشیکاری و مقرنس کاری از زیباترین مساجد ایران است. بازی نور و رنگ آن زیبایی بی نظیری به آن می بخشد. این مسجد زیباترین مسجد شیرازاست. تماشای آن با شیشه های رنگی، طاق های بلند و کاشیکاری های زیبایش، یکی از آرزوهای هر جهانگردی به حساب بیاید.

مسجد نصیرالملک از دیدگاه کاشیکاری ارزنده ترین مسجد ایران و از دیدگاه ساختمان سازی به ویژه کاشیکاری و مقرنس بیمانند است. از لحاظ رنگامیزی فقط با مسجدالاقصی و مسجد آبی استانبول برابری میکند. ساخت و ساز مسجد در سال ۱۸۷۶ آغاز و در سال ۱۸۸۸ میلادی به اتمام رسید .

منبع:معرفی مسجد نصیرالملک

معرفی مسجد نصیرالملک